روز شنبه عمده خبرهاي هسته اي حول حضور رئيس سازمان انرژي اتمي ايران و وزير انرژي امريكا و حسين فريدون، برادر و دستيار ويژه روحاني در مذاكرات جاري ايران و امريكا ميچرخيد؛ تحولي كه شايد دليلش اين سخنان معاون وزير امور خارجه ايران باشد: «به دنبال نوآوري و تحولات در نحوه و شكل مذاكرات هستيم تا به كارها در مذاكرات سرعت دهد.»
با اين حال وزارت انرژي امريكا هم اعلام كرده است كه حضور وزير اين وزارت خانه به درخواست وزير خارجه اين كشور و براي تداوم مذاكرات فني «دقيق»بوده است. آيا «دقت در مباحث فني» پوششي براي تطويل مذاكرات خواهد شد؟ اين سؤالي است كه جواب آن را آينده مشخص ميسازد و آيا حضور حسين فريدون به مفهوم تسريع در مذاكرات است؟ اين پرسش نيز بزودي پاسخ خود را خواهد يافت.
علي اكبر صالحي، رئيس سازمان انرژي اتمي ايران و ارنست مونيز وزير انرژي امريكا هم به مذاكرات هسته‌اي ميان ايران و امريكا پيوستند تا همه چيز مويد سخنان سيد عباس عراقچي، رئيس هيئت مذاكره كننده هسته‌اي باشد كه در گفت‌وگو با واحد مركزي خبر گفته بود: پس از يك سال مذاكره در همه ابعاد و موضوعات در شرايطي هستيم كه بايد وارد جزئيات شويم.
اگرچه اين سخن تازه‌اي نيست و بارها شنيده شده است كه طرفين در طول مذاكرات چندين دورهاي مداوم بر سر جزئيات فني بحث و بررسي ميكنند. حضور دو مقام فني نشانگر اين است كه احتمالا مذاكرات در سطح فني گره‌هايي دارد كه مقام‌هاي سياسي تخصص لازم را ندارند.
اما دقت در بيانيه وزارت انرژي امريكا نكات ديگري را درباره حضور صالحي و مونيز مشخص مي‌كند. در اين بيانيه آمده است: مقامات وزارت انرژي همواره به عنوان بخشي از تيم مذاكره‌كننده ايالات متحده در اين گفت وگوهاي كاملاً فني دخيل بوده‌اند و مونيز هم در ژنو به تيم مي‌پيوندد تا اين رايزني‌هاي فني دقيق، ادامه يابد. در همين بيانيه علت حضور وزير امريكا به درخواست جان كري وزير خارجه اعلام شده است. از آن سو عراقچي در ادامه مصاحبه‌اش با واحد مركزي افزود: قصد ما اين است كه در توافق نهايي كليات و جزئيات يكپارچه باشد، به همين دليل مجبور هستيم كه وارد همه جزئيات در همه موضوعات و مراحل شويم.
به هر حال فضاي روز نخست مذاكرات از زبان عراقچي مثبت و جدي بوده است اما وي تأكيد كرده كه اين به معني آن نيست كه پيشرفت‌هاي فوق العاده‌اي داشته‌ايم، اما بحث‌ها نزديك و فشرده دنبال ميشود.
اين فقط يك روي قضيه است، در ايران عده‌اي حضور فريدون، دستيار ويژه روحاني و برادر او در اين دوره از مذاكرات را كه در دوره قبلي هم مطرح و سپس تكذيب شد، گواهي براي رسيدن به «لحظه‌تصميم» مي‌دانند.
روز نخست مذاكرات ژنو روز جمعه در سطح معاونان و كارشناسان وزارت خارجه ايران و امريكا با حضور هلگا اشميت به مدت هفت ساعت و نيم در هتل ويلسون ژنو برگزار شد. دومين روز رايزني‌هاي ايران و امريكا در ژنو با حضور رئيس سازمان انرژي اتمي ايران، وزير انرژي امريكا و معاونان وزراي خارجه و كارشناسان دو كشور از ساعت ۱۶:۳۰ روزشنبه به وقت تهران آغاز شد. اين رايزني‌ها پنجمين دور رايزني‌هاي ايران و امريكا پس از تمديد هفت ماهه توافق ژنو بود. معاونان وزراي خارجه دو كشور پيش از اين دو بار در ژنو، يك بار در زوريخ و يك بار هم در حاشيه پنجاه و يكمين كنفرانس امنيتي مونيخ در اين شهر بر سر يك ميز به گفت‌وگو نشسته بودند.
امروز هم نشست ايران و گروه ۱+۵ در سطح معاونان در ژنو ادامه مي‌يابد. ظريف و كري وزراي خارجه ايران و امريكا نيز قرار است امروز و فردا در شهر ژنو ديدار و گفت‌وگو كنند. اگرچه در ظاهر قضيه حضور مقامات فني از دو طرف نوعي اراده به خصوص از سوي امريكايي‌ها براي حل ابعاد فني اختلاف با طرف ايراني به نظر مي‌رسد اما از سوي ديگر با توجه به اينكه شواهدي مبني بر تمايل امريكايي‌ها به تطويل روند مذاكرات وجود دارد، ممكن است حضور مقامات فني تنها به نوعي شروع مجدد(Reset) مذاكرات و تطويل آن تحت پوشش لزوم توافقات فني دقيق( به تعبيري كه در بيانيه وزارت انرژي امريكا آمده است) باشد.
در همين زمينه سخنگوي وزارت خارجه امريكا تأكيد كرد كه نگرانيهايي در بين اعضاي گروه ۱+۵ در خصوص برخي موضوعات خاص وجود دارد و بنابراين هرگونه توافق احتمالي با ايران شامل اقدامات راستي‌آزمايي خواهد بود. اظهاراتي كه نشان مي‌دهد امريكا مدام در صدد بي‌اعتبارسازي گزارشها و راستي‌آزمايي‌هاي سابق كه هيچ مدركي دال بر انحراف برنامه هسته‌اي ايران ارائه نكرده‌اند بوده است و عملا آنچه كه لزوم فني شدن مذاكرات از سوي امريكا خوانده ميشود، احتمالا نوعي بازتوليد بهانه‌هايي براي كش دادن مذاكرات از طريق طرح راستي‌آزمايي‌هاي «دقيق» باشد.
آژانس بازنگري مي‌كند!
يك شبكه خبري روسي گزارش داد كه با توجه به گنجاندن اطلاعات نادرست مشتمل بر ساخت تسليحات اتمي در برنامه هسته‌اي ايران توسط سازمان مركزي جاسوسي امريكا (سيا)، آژانس بين‌المللي انرژي اتمي وادار به بازنگري در گزارش‌هايش در مورد اين برنامه ميشود.
به گزارش راشا تودي، اسناد مرتبط به اين عمليات سيا كه از سال ۲۰۰۰ آغاز شده است، در حاشيه جلسه دادگاه جفري استرلين،مأمور پيشين سيا متهم به افشاي اطلاعات محرمانه در مورد ايران، منتشر شد. مدركي از مكالمات داخلي سيا به تاريخ ماه مه ۱۹۹۷ كه به دادگاه ارائه شده است، نشان مي‌دهد: هدف (از اين برنامه) گنجاندن اطلاعات ناقص و جعلي در برنامه هسته‌اي ايران است كه زمان و وقت آنها (ايراني ها) را بي‌دليل تلف كند. گزارش امنيتي مورد بحث به طرح‌هاي جعلي اجزاي تسليحات اتمي مربوط است كه سيا اعلام كرده كه در فوريه ۲۰۰۰ به ايران منتقل شده‌اند. به گفته ديپلمات‌هاي غربي اكنون ممكن است آژانس وادار به بازنگري در برخي گزارش‌هاي مرتبط با برنامه هسته‌اي ايران شود كه بر اين مبنا نادرست تنظيم شده‌اند. بخش‌هايي از ترديدهاي آژانس در مورد ابعاد احتمالي نظامي برنامه هسته اي ايران متكي بر اطلاعات آژانس‌هاي امنيتي است.
پيتر جنكينز، نماينده پيشين انگليس در مقر آژانس، گفت: اين امر نشان مي‌دهد احتمالا برخي آژانس‌هاي جاسوسي كه سياست خصمانه‌اي عليه ايران داشته‌اند، تصميم گرفته‌اند اسناد جعلي را همچون قرار دادن مدرك جرم در صحنه براي بازرسان آژانس درايران جا گذارند. به نظر اين مشكل بزرگي است. آژانس بين‌المللي در پاسخ به اين گزارشها اعلام كرد اطلاعات دريافتي را با دقت بررسي مي‌كند.